Duurzaam | Bnr

Mensen kunnen veel leren van de distelvlinder, betoogt Aniek Moonen in haar zomercolumn. Deze gevleugelde wereldreiziger legt jaarlijks een migratiereis van 15.000 kilometer af, verspreid over tien generaties. De Amerikaanse fotograaf Lucas Foglia trok drie jaar met entomologen op om dit wonder vast te leggen en ontdekte hoe de route van de vlinder overlapt met die van menselijke migranten. Zijn werk laat zien hoe mens en natuur in beweging blijven, afhankelijk van samenwerking en bereidheid tot verandering. Deze maand maak je trouwens een goeie kans om de distelvlinder in jouw eigen buurt op een bloem te spotten.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

De zomer is het perfecte moment om je keuzes eens vanuit een ander perspectief te bekijken. Nikki Trip geeft daarvoor de handvatten in haar zomercolumn.Stel je voor dat je niet wist of je arm of rijk bent, jong of oud, gezond of ziek. Zou je dan dezelfde keuzes maken? Deze gedachte van filosoof John Rawls helpt om eerlijker en duurzamer te denken over beleid, investeringen en de toekomst. Juist nu, in een tijd van verkiezingen en verandering, is het volges Trip goed om jezelf deze vraag te stellen. Het kan het begin zijn van beter en rechtvaardiger handelen.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Altijd meer die drang naar meer, meer, meer? Het is tijd om onze groeiverslaving los te laten en te kiezen voor échte rijkdom.We hebben genoeg om iedereen te voeden en de wereld mooier te maken. Toch blijven we streven naar groei, vanuit angst en gewoonte. Yvette Watson pleit in haar zomercolumn voor een andere mindset: niet meer winst of spullen, maar meer welzijn, creativiteit en verbinding. Bedrijven én mensen kunnen kiezen voor kwaliteit boven kwantiteit. Zo ontstaat er een economie die groeit in wat écht telt: geluk, natuur en betekenisvolle relaties.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Grondstoffen zijn de vergeten sleutel tot veiligheid, klimaatbeleid én migratievraagstukken. Tijd om dit eindelijk serieus te nemen.Dat stelt Klaske Kruk in haar zomercolumn. Grondstoffen bepalen anno 2025 onze veiligheid, onafhankelijkheid en geopolitieke positie. Minder verspillen en meer hergebruiken maakt Nederland minder kwetsbaar voor oorlog, migratie en schaarste. Slimme circulaire keuzes dragen niet alleen bij aan klimaatoplossingen, maar zorgen ook voor minder conflicten en minder migratiedruk. Dus aan alle verkiezingsprogramma-schrijvers: vergeet de korte slogans en zet gewoon op die poster wat echt telt. Grondstoffen. Punt.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Wat je koopt en eet maakt uit. Suze Gehem waarschuwt in haar zomercolumn voor de chemische indringers die overal in ons leven zitten.PFAS zitten in zonnebrand, pannen, regenjassen en zelfs pizzadozen. Deze ‘forever chemicals’ breken nauwelijks af en stapelen zich op in ons lichaam. Suze Gehem liet haar bloed testen en wat bleek? Net als vrijwel alle Nederlanders zat dat vol met deze schadelijke stoffen. PFAS kan het milieuschandaal van deze eeuw worden. De oplossing is wat haar betreft een algemeen verbod en werken aan alternatieven. Tot die tijd: let op wat je koopt, eet en smeert.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Bedrijven draaien op winst en technologie, maar vergeten vaak hun grootste levenslijn: gezonde natuur en ecosystemen.Zonder schone lucht, vruchtbare bodem en voldoende water is ondernemen onmogelijk. Toch bedreigt natuurverlies wereldwijd meer dan de helft van onze economie. Muriel Arts pleit in haar column daarom voor Nature-Based Solutions: investeringen die natuur herstellen én bedrijven beschermen tegen risico’s als overstromingen, oogstverlies en stijgende kosten. Bedrijven zijn geen buitenstaanders, maar medespelers. Wie natuurverlies aanpakt, bouwt volgens haar tegelijk aan een toekomstbestendige economie.See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Hortus Botanicus in Amsterdam heeft een nieuwe klimaatkas geopend. Een plek waar tropisch regenwoud, subtropisch gebied en droge woestijn samenkomen. Wat vertelt dit ons over klimaatverandering, biodiversiteit en over onszelf?Deze aflevering in het kort:☑️ De Hortus Botanicus opent een volledig duurzame klimaatkas☑️ Hoe biodiversiteit onder druk staat en wat wij daaraan kunnen doen☑️ Meer klimaatrechtszaken, maar ook méér verzet tegen streng beleid In de nieuwe kas zijn drie klimaatzones ingericht: tropisch, subtropisch en woestijn. Bezoekers maken een reis langs planten uit verschillende ecosystemen die elk hun eigen manier hebben gevonden om te overleven in een veranderend klimaat. “Van reuzenlelies tot cactussen: de kas laat zien hoe planten reageren op hitte, droogte of juist overvloedige regenval. En dat is meer dan interessant, het is ook relevant. Want als planten verdwijnen, verdwijnt ook de basis van ons bestaan”, aldus Carlien Blok. Ze is directeur van Hortus Botanicus.

De temperatuur stijgt en dat merken we vooral in de stad. Waar steen, beton en asfalt overheersen, wordt het op dagen als deze snikheet. Hoe houden we onze steden leefbaar, gezond en koel?Deze aflevering in het kort:☑️ Hittestress: waarom steden veranderen in bakovens☑️ Wat het Binnenhof leert over hittebestrijding☑️ Klimaatverandering maakt koffie (en meer) flink duurderIn deze aflevering duiken we in het groeiende probleem van hittestress. Op zomerse dagen lopen de gevoelstemperaturen in binnensteden op tot boven de 45 graden. Dat zorgt niet alleen voor een onprettige leefomgeving, maar vormt ook een reëel gevaar voor de volksgezondheid. Ouderen, jonge kinderen en chronisch zieken lopen het meeste risico, vertelt Frank Del Gatto van NL Greenlabel. Hij legt uit hoe gebieden als Nijmegen en Amsterdam-Zuidoost al werken aan groene, verkoelende oplossingen en hoe het Binnenhof zelf een testcase is geworden.

Nederland is in de ban van de NAVO-top. Moet je als duurzame belegger nu geld steken in wapens om de ruziemakers in de wereld af te schrikken? Deze aflevering in het kort:☑️ Kun je als groene belegger investeren in wapens?☑️ Hoe voorkom je greenwashing duurzame beleggingen?☑️ Van olie plastic maken, met de inzet van luchtDe oorlogsdreiging in Europa groeit, het defensiebudget stijgt en steeds meer landen kiezen voor militaire afschrikking. Maar hoe verhoudt zich dat tot duurzaam beleggen? Moet je als groene belegger de wapenindustrie toch maar gaan omarmen of zak je daarmee door een morele ondergrens? In deze aflevering gaan we hierover in gesprek met Hadewych Kuiper van Triodos Investment Management. Volgens haar is het geen investeringsvraagstuk, omdat er voldoende geld is. Het gaat de wapenindustrie vooral om langetermijncontracten en die zekerheid kan enkel de overheid geven. 

Mei was een van de droogste maanden sinds 1976. En volgens de Europese klimaatdienst Copernicus is dit geen uitzondering meer, maar het nieuwe normaal. Deze aflevering in het kort:☑️ Water recyclen met de Hydraloop, oplossing tegen watertekort ☑️ Earth Overshoot valt dit jaar op 24 juli☑️ Jongeren maken zich minder druk om het klimaatNederland staat bekend om zijn watermanagement, maar focust vooral op overstromingen. Ondertussen groeit een minstens zo groot probleem: waterschaarste. De gevolgen zijn nu al merkbaar – van lage grondwaterstanden en sproeiverboden tot druk op drinkwatervoorzieningen. In deze aflevering spreken we met Arthur Valkieser, oprichter van Hydraloop. Zijn innovatieve systeem maakt het mogelijk om tot wel 45% van je huishoudelijke watergebruik te hergebruiken. Douchewater dat je toilet doorspoelt of je wasmachine voedt, zonder gedoe met filters of chemicaliën.

Een nieuwe raffinaderij in Beverwijk maakt meststof van zeewier. Het klinkt exotisch, maar is bloedserieus. Holdfast and Stipe komt hiermee met een plantaardig alternatief voor kunstmest.Deze aflevering in het kort:☑️ Waarom zeewier een duurzaam alternatief kan worden voor kunstmest☑️ Hoe boeren hogere opbrengsten kunnen behalen met minder impact☑️ Nog steeds zit er PFAS op onze groenten en fruitIn deze aflevering onderzoeken we de impact van deze innovatie. Die moet een oplossing bieden voor problemen van boeren. Zij moeten vergroenen, maar stuiten op stikstofregels, bodemuitputting en hoge kosten. Holdfast and Stipe biedt ze een 100% plantaardige meststof op basis van zeewier. Gemaakt in een eigen raffinaderij in Beverwijk, zonder chemische bewerking en met een reeks wetenschappelijk onderbouwde voordelen voor gewas, bodem en klimaat.

Er moet iets veranderen aan onze manier van leven. Maar waarom doen we het dan niet? Kunstenaar en programmamaker Lucas De Man schreef er een boek over. “We zitten niet alleen in een klimaatcrisis, maar vooral in een waardencrisis.”Deze aflevering in het kort:☑️ Waarom het oude verhaal van winst en ego niet meer werkt☑️ Verduurzamen van Tata Steel kost Nederland miljarden euro’s☑️ Herbewapening bedreigt klimaatdoelenWe leven in een tijd vol crises - van klimaat tot mentaal welzijn - en steeds meer mensen vragen zich af: waar gaat het heen met de wereld? En belangrijker nog: wat kan ík doen? Lucas De Man zoekt in zijn nieuwste boek naar antwoorden op deze grote vragen. Hij pleit in zijn boek voor een andere kijk op vooruitgang en een ander toekomstverhaal. Volgens hem is het dominante verhaal van individualisme, efficiëntie en winst uitgewerkt.

Van bakfiets tot mobiliteitsbudget. Voor veel mkb’ers is het verduurzamen van hun mobiliteit een flinke uitdaging. Deze aflevering in het kort:☑️ Wat mkb’ers nú al kunnen doen om hun mobiliteit te verduurzamen☑️ De impact van milieuzones op ondernemers in de binnenstad☑️ Hoe gedragsverandering net zo belangrijk is als techniekBestelbusjes en leaseauto’s zorgen voor een groot deel van de uitstoot, maar hoe maak je daarin slimme én haalbare keuzes? In deze aflevering hoor je hoe je als ondernemer stappen zet zonder je bedrijf stil te zetten. Te gast is Walther Ploos van Amstel, mobiliteitsexpert en lector City Logistiek aan de Hogeschool van Amsterdam. Hij vertelt dat elektrisch rijden voor mkb’ers nu al voordeliger is, niet alleen voor het klimaat, maar ook voor de eigen bedrijfskas. Verder gaat het onder meer nog over elektrische bakfietsen, mobiliteitsbudgetten, thuiswerken en het belang van gedragsverandering. 

De wereld zoals we die kennen stort onvermijdelijk in. Het is de confronterende openingszin van Ecoliberalisme, het nieuwe boek van betekeniseconoom Kees Klomp.Deze aflevering in het kort:☑️ Waarom Kees Klomp denkt dat het kapitalisme fundamenteel faalt☑️ Wat ecoliberalisme precies inhoudt en hoe het kan werken☑️ Waarom de natuur steeds slechter in staat is om CO2 op te nemenIn deze aflevering van BNR Duurzaam staat het fundamentele systeemfalen van het kapitalisme centraal. Kees Klomp draagt in zijn boek alternatieven aan. Volgens hem hebben we niet alleen een ecologische, maar ook een psychologische, sociale én economische crisis te pakken. Dat is allemaal terug te voeren op een economie die draait op begeerte in plaats van behoefte.

In Frankrijk is een enorme ondergrondse voorraad witte waterstof ontdekt. Schoon, overvloedig en zó uit de grond: wordt dit de onverwachte sleutel tot een fossielvrije toekomst?Deze aflevering in het kort:☑️ Wat is witte waterstof en waarom is de vondst in Frankrijk zo bijzonder?☑️ De kansen én technische uitdagingen van natuurlijke waterstofwinning☑️ Britse overheid financiert geo-engineering projectenDe witte waterstof ligt opgeslagen in de bodem van Lotharingen. Deze koolstofvrije energiebron ontstaat zonder menselijke tussenkomst door geologische processen, zoals de interactie van water met ijzerrijk gesteente. Volgens wetenschappers kan witte waterstof een betaalbaar en schoon alternatief worden voor fossiele brandstoffen én zelfs voor groene waterstof. Er komt immers geen CO2 vrij bij de winning en energie-intensieve elektrolyse is niet nodig. 

Koraalriffen zijn onmisbaar voor het leven in zee én voor miljoenen mensen wereldwijd. Maar de riffen verbleken in rap tempo door opwarming van de oceanen. Deze aflevering in het kort:☑️ Waarom 84% van de koraalriffen lijdt onder hittestress☑️ Wat werkt (en wat niet) bij het herstellen van koraal☑️ Hoe belangrijk lokale gemeenschappen zijn voor het behoud van rif-gebiedenWereldwijd staat het slecht gesteld met koraalriffen: meer dan 80 procent heeft te maken met hittestress. Door opwarming van de oceanen verliezen koralen hun symbiotische algen, wat leidt tot verbleking en mogelijk afsterven. Maar dat is niet het enige probleem. Verzuring van het zeewater, vervuiling, overbevissing en ziektes maken het leven onder water nóg moeilijker. Zeebioloog Ronald Osinga legt uit wat er precies gebeurt, waarom koraal zo belangrijk is voor biodiversiteit, kustbescherming en economie en wat we kunnen verwachten als de temperatuur op aarde blijft stijgen. In het slechtste scenario blijft aan het eind van

Na bijna tien jaar onderhandelen is er eindelijk een deal: rederijen gaan betalen voor de CO2-uitstoot van hun schepen. De sector bleef tot nu vaak buiten beeld bij nieuwe klimaatafspraken.Deze aflevering in het kort:☑️ Internationale deal over een CO2-heffing voor grote tankers☑️ Van schonere brandstof tot zeilen; dit zijn de alternatieven☑️ De klimaatplannen van Hermans pakken wortel van probleem niet aanDe internationale scheepvaart is verantwoordelijk voor zo’n 3 procent van de wereldwijde CO2-uitstoot. Harde afspraken werden tot dusver niet echt gemaakt. Zelfs in het Klimaatakkoord van Parijs wordt met geen woord over de scheepvaart gerept. Dat verandert nu. In deze aflevering duiken we in het nieuwe akkoord dat een wereldwijde CO2-heffing voor de scheepvaart introduceert. Gaat dit zorgen voor een groene revolutie op zee of is het vooral symboliek? 

In de Duin- en Bollenstreek werken gemeenten, woningcorporaties en energiebedrijven samen aan een nieuw warmtenet op aardwarmte. Maar waarom duurt het zo lang? En wie gaat dit betalen?Deze aflevering in het kort:☑️ De uitdagingen bij de ontwikkeling en aanleg van een nieuw warmtenet☑️ Veel agrariërs gebruiken nog steeds teveel glyfosaat☑️ Ahold-Delhaize drijft de prijzen van biologisch voedsel opIn deze aflevering duiken we in de kansen én de knelpunten van warmtenetten. Dat doen we met Michiel Ottenvanger, projectleider van van Aardwarmte Rijnland. Warmtenetten worden vaak genoemd als dé oplossing om grote groepen woningen van het aardgas af te halen. Maar in de praktijk lopen veel projecten stuk op financiële hobbels, bewonersprotesten en bureaucratische vertraging. Michiel Ottenvanger vertelt hoe het project Aardwarmte Rijnland al vier jaar onderweg is. En toch nog steeds wacht op een eerste schop in de grond. Toch gelooft hij in het plan. Met geothermie als onuitputtelijke war

Tata Steel staat op een kruispunt. Terwijl het bedrijf 1600 banen schrapt, werkt het tegelijk aan een groenere toekomst. Hoe realistisch is die koers richting duurzaamheid, circulaire productie en groen staal? Deze aflevering in het kort:☑️ Hoe Tata Steel de meest duurzame staalfabriek van de wereld wil worden☑️ Vezelhennep wordt gebruikt bij isoleren van 1.000 Friese woningen☑️ Stroomvraag van datacenters stijgt komende jaren explosiefHarm gaat deze aflevering in gesprek met Hans van der Weijde. Hij is innovatiedirecteur bij Tata Steel in IJmuiden en voorzitter van de landelijke HTSM-werkgroep circulaire economie. Het gesprek gaat onder meer over zeldzame metalen, Europese afhankelijkheden en de kunst van het hergebruiken. Want wat betekenen de geopolitieke spanningen en schaarser wordende grondstoffen voor Nederland? En wat is er nodig om écht circulair te worden – van ontwerp tot productie?

Windmolens, warmtepompen en waterstof: het zijn dé toverwoorden van de energietransitie. Maar wie zorgt ervoor dat al die duurzame energie ook echt uit ons stopcontact komt?Deze aflevering in het kort:☑️ Nog heel veel ruimte op het stroomnet buiten de piekuren☑️ Eneco investeert fors in herstel van biodiversiteit☑️ Nieuwe wapenwedloop is slecht nieuws voor milieu en klimaatKaren de Lathouder is de COO Assets bij Eneco. De energietransitie vraagt volgens haar om grote ambities én harde keuzes. Eneco wil in 2035 klimaatneutraal zijn en investeert daarom fors in zon, wind en warmtenetten. Maar het bedrijf besloot onlangs om niet mee te dingen naar een nieuw windpark op de Noordzee. Volgens De Lathouder is de businesscase momenteel namelijk niet rond te rekenen. Ook gaat het over TenneT. Bedrijven die wachten op een zware elektriciteitsaansluiting kunnen in sommige gevallen toch worden aangesloten. Voorwaarde is wel dat ze tijdens de piekuren afschalen.